สังสัฏฐวาระ
อนุโลมนัย
1. เหตุปัจจัย
[302] 1. โลกิยธรรม เจือกับโลกิยธรรม เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 เจือกับขันธ์ 1 ที่เป็นโลกิยธรรม ฯลฯ ขันธ์ 2 ฯลฯ
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
2. โลกุตตรธรรม เจือกับโลกุตตรธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 เจือกับขันธ์ 1 ที่เป็นโลกุตตรธรรม ฯลฯ ขันธ์ 2 ฯลฯ
สังสัฏฐวาระพึงให้พิสดารอย่างนี้ พร้อมด้วยการนับ มี 2 วาระ.
สัมปยุตตวาระ เหมือนกับสังสัฏฐวาระ.
ปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
1. เหตุปัจจัย
[303] 1. โลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม ด้วยอำนาจ
ของเหตุปัจจัย
คือ เหตุทั้งหลายที่เป็นโลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ และ
จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
2. โลกุตตรธรรม เป็นปัจจัยแก่โลกุตตรธรรม ด้วย
อำนาจของเหตุปัจจัย มี 3 วาระ (วาระที่ 2-4)
2. อารัมมณปัจจัย
[304] 1. โลกิยธรรม เป็นปัจจัยแก่โลกิยธรรม ด้วยอำนาจ
ของอารัมมณปัจจัย
คือ บุคคลให้ทาน ฯลฯ ศีล ฯลฯ กระทำอุโบสถกรรม ฯลฯ แล้ว
พิจารณาซึ่งกุศลกรรมนั้น.
บุคคลพิจารณากุศลกรรมทั้งหลาย ที่เคยสั่งสมไว้แล้วในกาลก่อน.
ออกจากฌานแล้ว ฯลฯ
พระอริยะทั้งหลายพิจารณาโคตรภู, พิจารณาโวทาน, พิจารณากิเลสที่ละ
แล้ว, พิจารณากิเลสที่ข่มแล้ว, รู้ซึ่งกิเลสทั้งหลายที่เคยเกิดขึ้นแล้วในกาลก่อน.